Open de Deuren: Teun Toebes roept op tot wereldwijde verandering in dementiezorg

In zijn krachtige oproep om “de deuren te openen” moedigt Teun Toebes – die vrijwillig 3,5 jaar op een gesloten afdeling voor mensen met dementie woonde – de wereld aan om de zorg te herdenken en vrijheid en waardigheid te herstellen voor mensen met dementie.

Een wereldwijde beweging voor openheid in dementiezorg

“We hebben een eerlijker beeld nodig van hoe het is om met dementie te leven,” zegt zorgactivist en auteur Teun Toebes. Hij spreekt uit diepe persoonlijke ervaring – niet alleen als pleitbezorger, maar ook als iemand die bewust koos om 3,5 jaar op een gesloten afdeling te leven, samen met mensen met dementie.

Die unieke keuze vormt het hart van zijn boek Human Forever en de gelijknamige internationale documentaire, die wereldwijd zorginstellingen aanzet tot reflectie. Teun’s boodschap is eenvoudig, maar diepgaand: iedereen verdient het om in vrijheid te leven, ongeacht zijn of haar diagnose.

Bevrijd van isolatie en stigma

In veel delen van de wereld worden mensen met dementie nog altijd opgesloten – vaak in naam van veiligheid. Maar zoals Teun benadrukt: “Mensen leven in een wereld vol isolatie en het gevoel dat ze niet meer bij de samenleving horen.”

Deze structurele uitsluiting is gebaseerd op achterhaalde angsten en stigma’s. Het is tijd om die te vervangen door compassie, inclusie en zorg die gebaseerd is op kwaliteit van leven.

Leven is risico nemen – dus ook dementiezorg

Een van de grootste zorgen rondom open zorgmodellen is het risico: “Wat als iemand zomaar de straat op loopt?” Maar Teun zegt:

“We moeten de risico’s accepteren die normaal zijn in ieders dagelijks leven.”

Risico hoort bij het leven. Het alternatief is geen veiligheid, maar eenzaamheid en uitsluiting. Zijn ervaring bewijst dat mensen tot bloei komen als ze worden benaderd met vertrouwen en respect.

10 concrete stappen voor vrijheid in dementiezorg

Deze 10 acties helpen zorgverleners, instellingen en gemeenschappen om angst los te laten en ruimte te maken voor menselijkheid:

1. Deel verantwoordelijkheid: Vrijheid en inclusie ontstaan samen met familie en gemeenschap.
2. Daag angstdenken uit: Stel angstgedreven beleid ter discussie, en baseer beslissingen op data.
3. Accepteer normale risico’s: Volwaardig leven betekent omgaan met onzekerheid.
4. Communiceer eerlijk: Toon realistische, inclusieve verhalen in plaats van gladgestreken beelden.
5. Ga verder dan open deuren: Zorg voor échte deelname aan de samenleving en zingeving.
6. Verkies cultuur boven technologie: Camera’s en armbanden vervangen geen menselijk contact.
7. Verwijder subtiele beperkingen: Zelfs bordjes en polsbandjes kunnen een gevangenisgevoel geven.
8. Laat labels los: Dementie is geen identiteit. Zie ieder mens als geheel.
9. Spreek open over de dood: Waardig leven betekent ook een waardig einde.
10. Wees transparant naar media: Onderwijs en leg uit, in plaats van te verbergen.

Teun Toebes: “We kunnen, en móéten, beter”

In zijn afsluitende woorden doet Teun een oprechte oproep:

“Sluit mensen niet op in gesloten afdelingen. Accepteer de risico’s die vanzelfsprekend zijn. Open de deuren.”

Dit is geen beleidsvoorstel – het is een mensenrechtenkwestie. En wereldwijd bewijzen zorginstellingen al dat vrijheid en ondersteuning hand in hand kunnen gaan.

Van gesloten afdelingen tot wereldwijde inspiratie

Teun’s verhaal raakt mensen wereldwijd. Zijn reis is nu te zien in de bekroonde documentaire Human Forever. Deze aangrijpende film volgt zijn bezoeken aan meer dan 15 landen om goede en minder goede dementiezorgpraktijken te onderzoeken.

Bekijk ons interview met Teun n.a.v. zijn documentaire ‘Human Forever’ op BrightVibes

Sluit je aan bij de beweging: Leef Menselijk, Leef Vrij

Of je nu beleidsmaker bent, zorgverlener of naaste – jij kunt meehelpen aan verandering:

• Deel dit verhaal met de hashtag #OpenDeDeuren
• Meer weten of steun bieden? Bezoek teuntoebes.com
• Ontdek inspirerende veranderaars op BrightVibes.com

Het is tijd om niet alleen deuren, maar levens te openen. Laten we bouwen aan een wereld waarin iedereen in vrijheid leeft – want wij zijn allemaal Human Forever.