Wat als de supermarkt wél eerlijk was? Hoe echte prijzen werken aan een eerlijke economie

Video 2 van 6 in de serie ‘Eerlijke Economie’ – bekijk video 1 over Schoonschip hier

Waarom ‘echte prijzen’ essentieel zijn voor een eerlijke economie

Duurzame boodschappen doen voelt vaak als een luxe, terwijl vervuilende producten kunstmatig goedkoop zijn. Maar wat als we dat omdraaien? Wat als ongezonde en schadelijke producten eindelijk hun ware prijs dragen — en duurzame alternatieven juist betaalbaarder worden?

Bij Odin, een biologische voedselcoöperatie, en via het werk van True Price, laten ze zien dat dit kán. Hun aanpak sluit direct aan bij het Manifest voor een Eerlijke Economie, opgesteld door acht invloedrijke denkers van De Groene Afslag. Samen pleiten zij voor een samenleving waarin welzijn, eerlijkheid en ecologische grenzen leidend zijn.

Lees het volledige manifest en bekijk het verkiezingsplatform op thegreentimes.eu/verkiezingstijd

Michel Scholte: “Laat de vervuiler de rekening betalen – niet de samenleving”

“De echte prijs is de winkelprijs plus de verborgen sociale en milieukosten,” zegt Michel Scholte, directeur van True Price en mede-opsteller van het Manifest voor een Eerlijke Economie.

“Wat we nu normaal vinden – dat een banaan 20 cent kost – is in feite misleiding. Want de milieuschade, zoals bodemuitputting en CO₂-uitstoot, en sociale schade, zoals onderbetaling van boeren, wordt niet meegerekend. Die kosten worden doorgeschoven naar toekomstige generaties en kwetsbare mensen wereldwijd.”

True Price ontwikkelde een methode om die verborgen kosten zichtbaar te maken. In samenwerking met supermarkten zoals Odin wordt die prijs inmiddels op het schap gezet – niet als marketing, maar als morele keuze.

“Wat wij willen is dat Den Haag regelt dat de échte prijs zichtbaar wordt in iedere winkel. Niet over tien jaar, maar morgen. Zichtbaarheid kost niets, maar verandert alles.”

Michel benadrukt dat dit niet betekent dat alles duurder wordt: “Integendeel. Als je de schade belast, wordt duurzame productie relatief goedkoper. Het hele systeem verschuift richting rechtvaardigheid.”

“Waarom zou degene die goed doet – een duurzame boer, een eerlijke ondernemer – nu meer moeten betalen aan belastingen dan een vervuiler die nergens voor opdraait? Dat is krom. En dat kunnen we vandaag nog rechtzetten.”

Voor Scholte is het helder: echte prijzen zijn geen doel op zich, maar een hefboom voor een veel grotere omslag naar een economie waarin waarden boven winst staan. “Dit is geen linkse hobby. Het is gezond verstand.”

Wanne en Merle: “Duurzaam voelt nu als straf – dat moet anders”

Wanne, klant van Odin, vertelt:

“Ik wil het goede doen, maar duurzame producten zijn vaak duurder. Dat voelt oneerlijk. Alsof je gestraft wordt.”

Merle, CEO van Odin, vult aan:

“Wij dragen bij aan natuur en gezondheid, maar onze klanten betalen meer. Ondertussen blijven vervuilende producten spotgoedkoop. Dat moet omgedraaid worden.”

Acht denkers. Eén missie: een eerlijke economie

In oktober 2025 lanceerde De Groene Afslag het Manifest voor een Eerlijke Economie. Acht toonaangevende denkers werkten eraan mee:

• Babette Porcelijn – duurzame economie, impact expert
• Derk Loorbach – transitieonderzoek en systeemverandering
• Joyeeta Gupta – klimaatrechtvaardigheid en planetaire grenzen
• Kees Klomp – existentialistisch econoom, ecoliberalisme
• Marleen Stikker – digitale democratie en eerlijke technologie
• Michel Scholte – True Price, Impact Institute
• Paul Schenderling – postgroei
• Winne van Woerden – Oxfam Novib, postgroei

Hun gezamenlijke oproep: maak van economische rechtvaardigheid een politieke prioriteit.

Manifest-acties: eerlijke keuzes mogelijk maken

Doel 7: Waardegedreven economie met echte prijzen
– Ecologische en sociale kosten worden verrekend in marktprijzen
– Duurzame producten worden toegankelijker

Doel 2: Van ongelijkheid naar eerlijk belonen van werk
– Minder belasting op arbeid, meer op passief vermogen
– Grote vermogens en multinationals gaan eerlijk bijdragen

Doel 1: Betaalbare basisbehoeften als grondrecht
– Iedereen heeft recht op betaalbaar wonen, voedsel, zorg en energie
– Overheden garanderen strategische voorraden en bescherming tegen speculatie

Bekijk alle 10 doelen in het volledige manifest voor een eerlijke economie.

De verkiezingen: het moment voor keuzes

Op 29 oktober 2025 zijn de Tweede Kamerverkiezingen.

Dit is het moment waarop politieke partijen moeten kiezen: blijven we vasthouden aan een economie die draait om oneindige groei en fossiele brandstoffen? Of kiezen we voor een economie die werkt binnen de grenzen van de planeet?

Maar welke politici durven deze verkiezingen op te staan voor een eerlijke economie?

Wie geeft duurzaamheid weer een stem aan de talkshowtafel? En welke partijen maken ruimte voor de toekomstbestendige initiatieven van talloze ondernemers en betrokken burgers?

Hoe meer geluid wij met z’n allen kunnen maken, hoe duidelijker het is waar Nederland voor staat.

Meer verhalen uit de serie “Een Eerlijke Economie Kan Gewoon”

Dit is het tweede van zes reportages waarin we documenteren dat een eerlijke economie geen utopie is, maar realiteit kan worden. De komende weken verschijnen:

1. De duurzaamste drijvende wijk van Europa maakt haar eigen stroom
2. Het belang van Echte i.p.v. Slechte Prijzen (dit verhaal)
3. Deze groep mensen heeft zelf koop- en huurwoningen ontwikkeld (met Babette Porcelijn)
4. Waarom onze economie niet werkt voor gewone mensen (met Hans Stegeman)
5. In Spijkerkwartier Arnhem laat DAZO de kracht van lokale samenwerking zien (met Kees Klomp)
6. Het kan gewoon: zes voorbeelden van een werkende eerlijke economie

Miljoenen Nederlanders nemen het voortouw

Overal in de samenleving zien we verandering ontstaan. Van duurzame scale-ups tot sociale initiatieven. Die beweging naar een betere wereld en een toekomstbestendige economie is allang begonnen.

Nederland kan het voortouw nemen, als we de moed opbrengen voor werkelijke verandering.
“Wat aandacht krijgt, groeit.” Den Haag, doe je mee?

Lees, deel en stem

• Lees het Manifest voor een Eerlijke Economie
• Deel dit verhaal op social media
• Volg de volledige serie op de kanalen van The Green Times en BrightVibes
• Stem op 29 oktober – Kies voor partijen die durven te kiezen voor een eerlijke economie

“Het Geluid van Vooruit – in Verkiezingstijd” is een initiatief van Denktank De Groene Afslag, in samenwerking met The GreenTimes, BrightVibes en vele anderen.

Lees het volledige manifest en bekijk alle video’s