“Een beter Nederland door sociaal ondernemen” – Hoe IGNITE Award Refugee Team hielp vluchtelingentalent te benutten

Sociaal ondernemer Martijn Berghman van Refugee Team heeft een krachtige overtuiging die de kern vormt van zijn onderneming: “We hebben het talent van vluchtelingen nodig en worden daar als Nederland beter van” – met steun van IGNITE Award, hét trainings- en coachprogramma voor startende sociaal ondernemers, maakt hij deze visie dagelijks werkelijkheid door 1200 statushouders te helpen een betekenisvol nieuw bestaan op te bouwen.

Wat als vluchtelingen “op” zijn?

“Wat gaan jullie doen als er geen vluchtelingen meer zijn in Nederland?” Met deze kritische vraag van de juryvoorzitter werd Martijn Berghman geconfronteerd tijdens de finale van de IGNITE Award in 2018. Een vraag die in het licht van de huidige wereldsituatie bijna cynisch klinkt.

“Toen waren er wereldwijd 35 miljoen mensen op de vlucht. Nu zijn dat er 110 miljoen,” vertelt Martijn. “Dat is de trieste conclusie: sinds wij ons keihard inzetten om dat probleem op te lossen, is het alleen maar groter geworden. Maar daardoor is de urgentie dat wij ons hiervoor inzetten en groeien als organisatie ook alleen maar toegenomen.”

Oprichter Refugee Team, Martijn Berghman

Wat mij tijdens het gesprek met Martijn het meest trof, was zijn oprechte bevlogenheid. Het deed me beseffen dat iemand met zijn achtergrond ook gemakkelijk carrière had kunnen maken bij een consultancybedrijf of een vergelijkbare organisatie, maar hij kiest bewust voor dit maatschappelijke doel. Dat geeft mij hoop voor de toekomst.

De droom achter Refugee Team

De kern van Refugee Team is een overtuiging die verder reikt dan alleen humanitaire hulp. “De droom waarom we hier ooit mee begonnen zijn, is dat we geloven dat vluchtelingen een volwaardige plek verdienen in Nederland,” legt Martijn uit. “En sterker nog, als ze dan hier zijn, dat ze ook echt een waardevolle bijdrage kunnen leveren. Ik geloof echt dat we het talent wat daar vandaan komt nodig hebben en dat we daar een beter land van worden.”

Die overtuiging is omgezet in concrete actie. Refugee Team werkt inmiddels voor zestien gemeenten met een team van negentig mensen. Afgelopen jaar waren er bijna twaalfhonderd mensen die via hun projecten startten aan hun integratie in Nederland.

Impact die verder reikt dan cijfers

Wat Refugee Team bijzonder maakt, is dat ongeveer één op de vier medewerkers zelf een vluchtelingenachtergrond heeft. Ze zetten hun eigen ervaringen en talenten in om anderen te helpen.

“Vorige week hadden we een sessie met ons team in Venlo,” vertelt Martijn. “Een van mijn collega’s zei:

‘Dit werk is de reden waarom ik besta’

en dat raakte me zo. Het is bijzonder om te zien dat mensen zo veerkrachtig zijn om hier weer een nieuwe toekomst op te bouwen, maar dan vervolgens ook hun talent inzetten om een ander weer te gaan helpen. Dat maakt me enorm trots.”

Ze bouwen aan een krachtige keten van ondersteuning waarin voormalige vluchtelingen nu zelf anderen op weg helpen. Dit leidt tot betekenisvolle en blijvende verandering in de samenleving.

Deze mensen hebben niet alleen hun weg gevonden in Nederland, maar zetten nu hun unieke ervaring en kennis in om anderen te helpen. Voor mij is dit het ultieme bewijs dat integratie werkt – mensen die eerst hulp nodig hadden staan nu aan de andere kant en bouwen mee aan een inclusievere samenleving.

De cruciale rol van IGNITE Award

Voor Martijn was de grootste uitdaging niet de droom of overtuiging, maar het ontwikkelen van een duurzaam bedrijfsmodel. “Die droom en die overtuiging is superbelangrijk. En daar begint het allemaal mee. Alleen dat lukt alleen als je ook een goed plan hebt,” benadrukt hij.

“Enerzijds gaat dat over hoe maak ik nu mijn impact? Hoe help ik die mensen van A naar B? Maar dat gaat ook over hoe bouw ik aan een organisatie. Dat vraagt een verschrikkelijk goed plan.”

Hier kwam IGNITE Award in beeld. “IGNITE Award kwam op ons pad helemaal aan het begin toen ik met Refugee Team startte,” herinnert Martijn zich. “Het is eigenlijk als een rode draad door de groei van het bedrijf met ons meegegroeid. Gief was toen onze coach. Die is nu de voorzitter van onze Raad van Commissarissen.”

Het contact met Anton Jurgens Fonds, de organisatie achter IGNITE Award, is volgens Martijn een blijvende waarde: “Ze zijn eigenlijk altijd met ons mee blijven lopen. Het contact is niet opgehouden na de winst van IGNITE Award.”

In de verschillende IGNITE Award deelnemers die ik heb ontmoet, waaronder Martijn, zie ik steeds dezelfde kwaliteiten terugkomen: een diepgewortelde gedrevenheid, oprechte verbondenheid met hun medewerkers, onvermoeibaar doorzettingsvermogen en een grote dankbaarheid voor hun deelname aan het IGNITE Award-programma. Deze eigenschappen lijken onmisbaar voor succes als sociaal ondernemer.

Van vijf naar negentig medewerkers

De impact van het IGNITE Award-traject op Refugee Team is indrukwekkend. “Toen, tijdens IGNITE Award had ik vijf collega’s en nu bijna negentig,” vertelt Martijn. “Zonder IGNITE Award denk ik dat we met de overtuiging, de droom en de volharding best een eind waren gekomen.

Het ‘Refugee Team’ Team

Alleen op dat moment, zeker in die beginfase van het bouwen aan een sociale onderneming, is via zo’n traject werken aan een plan, maar dan vervolgens ook de financiële middelen winnen om daar dan de eerste stappen in te zetten… Dat is voor ons cruciaal geweest om te zijn op de plek waar we nu zijn.”

Martijn benadrukt dat IGNITE Award meer bood dan alleen financiële ondersteuning: “Het zorgt voor een goed plan, de basis financiering, het juiste netwerk. Maar ook, en dat is misschien nog wel het belangrijkste, de ontwikkeling van mijzelf als ondernemer. Die vergeet je vaak snel.”

Een decennium IGNITE Award: bewezen waarde

IGNITE Award viert dit jaar een bijzondere mijlpaal met de tiende editie. Wat begon als een regionaal initiatief in het Oosten en Zuiden van Nederland heeft zich ontwikkeld tot een programma met landelijke betekenis voor sociaal ondernemers.

Over de afgelopen tien jaar heeft IGNITE Award ruim honderd ondernemers begeleid, met samen bijna 70 startende sociale ondernemingen. Deze deelnemers hebben gezamenlijk meer dan één miljoen euro aan impactinvesteringen ontvangen, waarmee zij blijvende maatschappelijke verandering in gang hebben gezet.

Het succes van deze aanpak wordt onderstreept door het feit dat ruim driekwart van de deelnemende sociale startups nog steeds actief is. Hun werk strekt zich uit over belangrijke maatschappelijke domeinen zoals arbeidsparticipatie, het bestrijden van eenzaamheid en uitsluiting, het versterken van sociale cohesie en het vernieuwen van de zorgsector.

Deze sociaal ondernemers hebben tastbare resultaten geboekt: werkgelegenheid gecreëerd voor honderden mensen, ongelijkheid aangepakt voor kwetsbare groepen, gemeenschappen versterkt en innovatieve oplossingen in de zorg ontwikkeld.

In het huidige maatschappelijke klimaat is de rol van IGNITE Award belangrijker dan ooit. Door startende sociaal ondernemers te ondersteunen, versnelt het programma hun vermogen om positieve verandering teweeg te brengen – precies wat onze samenleving nu nodig heeft.

Sociaal ondernemerschap: juist nu belangrijk

Martijn is overtuigd van de blijvende relevantie van sociaal ondernemerschap, vooral in de huidige tijdsgeest. “Ik denk dat juist nu het moment is waarin we sociale ondernemers keihard nodig hebben in een soms wat gure wereld om ons heen. Om sociaal verschil te blijven maken en om naar elkaar om te blijven kijken en om de goede dingen te blijven doen.”

Hij benadrukt ook het belang van een gezond bedrijfsmodel: “Sociaal ondernemerschap gaat voor mij ook om – onafhankelijk van subsidies en donaties, maar met een gezonde businesscase en een groeiend bedrijf – impact maken. En dat is juist nu belangrijk.”

In 2018 won Refugee Team een prijs van €100.000

Ik vind het belangrijk om juist nu aandacht te vragen voor initiatieven zoals Refugee Team en IGNITE Award omdat de discussie over vluchtelingen in Nederland vrijwel altijd de negatieve kanten benadrukt. Wat vaak onderbelicht blijft, is de enorme potentie die deze groep in zich heeft, zeker in onze krappe arbeidsmarkt. Als we het goed aanpakken, wint iedereen: de Nederlandse maatschappij, werkgevers, de statushouders en hun familie, én de belastingbetaler. Organisaties als Refugee Team laten zien dat deze win-win situatie mogelijk is.

Een oproep aan startende sociaal ondernemers

Voor sociaal ondernemers die twijfelen om zich in te schrijven voor IGNITE Award heeft Martijn een duidelijke boodschap: “Doe mee! Het brengt je zo verschrikkelijk veel in je plan voor je bedrijf. Voor jezelf, als ondernemer, maar ook in netwerk kennis. En als je uiteindelijk aan het eind van de rit op het bovenste trede op het podium staat, ook een mooi investeringsbedrag.”

Mijn hoop is dat startende sociaal ondernemers uit het verhaal van Martijn meenemen dat ze zich ook aanmelden voor IGNITE Award. Het programma biedt precies die professionalisering die nodig is om de impact van hun organisatie te vergroten. Met de juiste ondersteuning kunnen bevlogen mensen met een droom echt het verschil maken.

De inschrijving voor IGNITE Award 2025 is nu geopend en loopt tot 12 mei. Ben jij een startende sociaal ondernemer met een droom om impact te maken? Meld je dan nu aan via IGNITEAward.nl en wie weet volg jij in de voetsporen van succesvolle ondernemers zoals Martijn van Refugee Team.

Wie inspiratie zoekt, kan ook het verhaal lezen van Ratna van Fraenck, een andere succesvolle sociaal ondernemer die met hulp van IGNITE Award haar dromen waarmaakte – lees hier haar inspirerende verhaal.